Πέμπτη 22 Απριλίου 2021
ΤΟ ΜΟΙΡΟΛΟΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ
Ο Φώτης Κόντογλου σε κείμενό του με τίτλο «Σήμερον κρεμάται», παραθέτει αυτούσια την πιο γνωστή και διαδεδομένη παραλλαγή του Μοιρολογιού της Παναγίας :
Σήμερον μαύρος ουρανός,
σήμερον μαύρη μέρα,
σήμερον εσταυρώσανε,
τον πάντων βασιλέα.
Σήμερον όλοι θλίβονται
και τα βουνά λυπούνται.
Σήμερον έβαλαν βουλήν
οι άνομοι Εβραίοι,
οι άνομοι και τα σκυλιά
οι τρισκαταραμένοι.
Σαν κλέφτη τον επιάσανε
και σαν φονιά τον πάνε
και στου Πιλάτου τις αυλές
εκεί τον τυραγνάνε.
Κι’ η Παναγιά η δέσποινα
κ’ οι άλλες οι γυναίκες
έπιασαν το στρατί στρατί,
στρατί το μονοπάτι.
Το μονοπάτι τς’ έβγαλε
μεσ’ στου ληστή την πόρτα.
Τηρά δεξιά, τηρά ζερβά,
κανέναν δεν γνωρίζει.
Τηρά και δεξιώτερα
βλέπει τον Άγιο Γιάννη
-Άγιε μου Γιάννη Πρόδρομε
και βαπτιστή του γυιού μου
μην είδες τον υιγιόκα μου
και σένα δάσκαλό σου;
-Δεν έχω γλώσσα να σου πω
γλώσσα να σου μιλήσω,
δεν έχω χεροπάλαμο,
για να σού τονε δείξω.
Βλέπεις εκείνον τον γυμνό,
οπού φορεί πουκάμισο
στο αίμα βουτημένο;
Οπούναι τα ματάκια του
ραμμένα με μετάξι,
κι οπού φορεί στην κεφαλή
αγκάθινο στεφάνι;
Εκείνος είναι ο γυιόκας σου
και μένα δάσκαλός μου.
Το Μοιρολόι ή Καταλόι της Παναγιάς είναι ένα εντυπωσιακό μακροσκελέστατο ποίημα, που το συναντάμε σε περίπου 256 παραλλαγές σε όλη την Ελλάδα και χρονολογείται περίπου απο τον 14ο – 15ο αιώνα. Προσεγγίζοντας το μαρτύριο του Θεάνθρωπου Ιησού με μια μοναδική ευαισθησία, το στιχούργημα αυτό αποτελεί έναν επιτάφιο θρήνο που περιγράφει κυρίως την άφατη θλίψη της Παναγίας για την άδικη σταύρωση του Μονογενή Της. Μέσα απο αυτό οι γυναίκες συμπαραστέκονται στην Παρθένο και ακολουθούν το Χριστό σε όλη την πορεία του απο το δικαστήριο εμπρός στον Πιλάτο μέχρι την Ανάσταση. Συνήθως τραγουδιέται απο γυναίκες μετά την ακολουθία της Σταύρωσης τη Μεγάλη Πέμπτη, όταν οι γυναίκες μένουν στην εκκλησία να «ξενυχτίσουν το νεκρό» ή μπροστά απο τον επιτάφιο τη Μεγάλη Παρασκευή.
Αν και υπάρχουν κατά τόπους διαφορές, σε επί μέρους στοιχεία του τραγουδιού ή στη μελωδική του εκφορά, η δομή και η φόρμα του Μοιρολογιού καθώς και η λειτουργία του παρουσιάζουν εντυπωσιακές ομοιότητες από την Κάτω Ιταλία μέχρι τον Πόντο και την Κύπρο. Είναι χαρακτηριστικό πως σύμφωνα με πληροφορία που καταγράφεται στο βιβλίο του Samuel Baud-Bovy (Δοκίμιο για το Ελληνικό Τραγούδι, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα, Ναύπλιο 1984), ακόμη και «τουρκόφωνοι Χριστιανοί, οι Καππαδόκες από τα Φάρασα και τα Σύλατα τραγουδούσαν στη τουρκική γλώσσα το Μοιρολόϊ της Παναγίας .Κάποιοι θεωρούν το μοιρολόι της Παναγίας σαν τα θρηνητικά κάλαντα της Μ. Παρασκευής. Στην Σκιάθο το λένε την Μεγάλη Πέμπτη ομάδες παιδιών, που γυρνούν από σπίτι σε σπίτι, κρατώντας καλαμένιους σταυρούς στολισμένους με λουλούδια της άνοιξης. Στο Παλαιοχωρι της Λέσβου παλιά θεωρούσαν καλό να λένε το μοιρολόι της Παναγιάς τρεις φορές τη μέρα, όλη τη Σαρακοστή. «Έκαναν τις δουλειές τους το βράδυ κι έλεγαν της Παναγιάς το καταλόγι, πολλές φορές δακρύζοντας για τον πόνο της Μάνας του Χριστού»
Τετάρτη 21 Απριλίου 2021
ΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΙΑ
Το Σάββατο του Λαζάρου είναι από τις μεγαλύτερες γιορτές της Ορθόδοξης Εκκλησίας και θεωρείται η «πρώτη γεύση» της Μεγάλης Εβδομάδας. Μέρα νίκης της ζωής επί του θανάτου.
ήρθε των Βαγιών η εβδομάδα.
Ξύπνα Λάζαρε και μην κοιμάσαι,
ήρθε η μέρα σου και η χαρά σου.
Κάτω στους νεκρούς, σαν πεθαμένος.
που 'ν' το στόμα μου πικρό φαρμάκι.
Που 'ν' το στόμα μου, σαν περιβόλι.
ήρθε η Κυριακή που τρων’ τα ψάρια.
ήρθε η μάνα σου από την πόλη,
σου ’φέρε χαρτί και κομπολόι.
γράψε Λεμονιά και Κυπαρίσσι.
κι η τσεπούλα μου θέλει λεφτά.
τρώνε ψάρι και κολιό.
Και την άλλη Κυριακή,
τρώνε το ψητό τ’ αρνί.
Τρίτη 20 Απριλίου 2021
Δευτέρα 19 Απριλίου 2021
Σάββατο 17 Απριλίου 2021
Πέμπτη 15 Απριλίου 2021
Τετάρτη 14 Απριλίου 2021
Δευτέρα 12 Απριλίου 2021
Οι 10 βασικές αρχές της Διακήρυξης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού
Αρχή 1η
Το παιδί θα απολαμβάνει όλα τα δικαιώματα που προβλέπονται στη Διακήρυξη. Τα δικαιώματα αυτά αναγνωρίζονται σε όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά, χωρίς διάκριση φυλής, χρώματος, φύλλου, γλώσσας, θρησκείας, πολιτικών ή άλλων πεποιθήσεων, εθνικής ή κοινωνικής καταγωγής, περιουσίας, οικογενειακής προέλευσης ή άλλης κοινωνικής θέσης του ίδιου του παιδιού ή της οικογένειάς του.
Αρχή 2η
Το παιδί θα απολαμβάνει ιδιαίτερη προστασία και θα του παρέχονται με νομοθετικά ή άλλα μέσα ευκαιρίες και δυνατότητες για να μπορέσει να αναπτυχθεί σωματικά, ψυχικά, ηθικά, πνευματικά και κοινωνικά με τρόπο φυσιολογικό και υγιεινό και σε συνθήκες ελευθερίας και αξιοπρέπειας. Όταν θεσπίζονται νόμοι για τον σκοπό αυτό, πρωταρχική φροντίδα θα είναι η εξασφάλιση των πραγματικών συμφερόντων του παιδιού.
Αρχή 3η
Στο παιδί θα αναγνωρίζεται από την στιγμή της γέννησής του, το δικαίωμα να έχει όνομα και εθνικότητα.
Αρχή 4η
Το παιδί θα απολαμβάνει τα δικαιώματα της κοινωνικής ασφάλειας. Θα του αναγνωρίζεται το δικαίωμα να μεγαλώνει και να αναπτύσσεται με υγεία. Για το σκοπό αυτό θα παρέχεται στο παιδί και στη μητέρα του ιδιαίτερη φροντίδα και προστασία, στην οποία περιλαμβάνεται και η ικανοποιητική προγεννητική και μεταγεννητική μέριμνα. Το παιδί θα έχει το δικαίωμα ικανοποιητικής διατροφής, στέγασης, ψυχαγωγίας και ιατρικής περίθαλψης.
Αρχή 5η
Το παιδί που μειονεκτεί σωματικά, διανοητικά, ή κοινωνικά θα απολαμβάνει την ιδιαίτερη μεταχείριση, εκπαίδευση και φροντίδα που απαιτεί η ειδική κατάστασή του.
Αρχή 6η
Το παιδί έχει ανάγκη, για την πλήρη και αρμονική ανάπτυξη της προσωπικότητάς του από αγάπη και κατανόηση. Θα μεγαλώνει, όπου είναι δυνατόν, με την ευθύνη και την φροντίδα των γονέων του και πάντοτε σε μία ατμόσφαιρα στοργής και ηθικής και υλικής ασφάλειας. Το παιδί της τρυφερής ηλικίας δεν θα χωρίζεται από την μητέρα του παρά μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Η κοινωνία και οι δημόσιες υπηρεσίες θα έχουν το καθήκον να παρέχουν ιδιαίτερη φροντίδα στα παιδιά χωρίς οικογένεια και στα παιδιά που δεν έχουν επαρκή μέσα συντηρήσεως. Η παροχή κρατικών επιδομάτων και άλλης βοήθειας για την συντήρηση των παιδιών πολυμελών οικογενειών είναι επιθυμητή.
Αρχή 7η
Στο παιδιά αναγνωρίζεται το δικαίωμα της εκπαιδεύσεως, η οποία παρέχεται δωρεάν και θα είναι υποχρεωτική στη στοιχειώδη τουλάχιστον βαθμίδα. Στο παιδί θα παρέχεται μία εκπαίδευση που θα προάγει την γενική παιδεία του και θα του δώσει την δυνατότητα, με βάση την αρχή της ισότητας των ευκαιριών, να αναπτύξει τις ικανότητές του, την ατομική του κρίση και το αίσθημα της ηθικής και κοινωνικής ευθύνης του και να γίνει ένα χρήσιμο μέλος της κοινωνίας. Τα πραγματικά συμφέροντα του παιδιού θα αποτελούν την κατευθυντήρια αρχή εκείνων που είναι υπεύθυνοι για την εκπαίδευση και την καθοδήγησή του. Η ευθύνη αυτή, ανήκει κατά πρώτο λόγο στους γονείς του. Το παιδί θα έχει κάθε ευκαιρία για παιχνίδι και ψυχαγωγία, τα οποία πρέπει να κατευθύνονται προς τους ίδιους σκοπούς που επιδιώκει και η εκπαίδευση. Η κοινωνία και οι δημόσιες υπηρεσίες θα επιδιώξουν να προωθήσουν την απόλαυση του δικαιώματος αυτού.
Αρχή 8η
Το παιδί θα είναι σε κάθε περίπτωση από τους πρώτους που θα απολαμβάνουν προστασία και περίθαλψη.
Αρχή 9η
Το παιδί θα προστατεύεται από κάθε μορφή εγκατάλειψης, σκληρότητας και εκμετάλλευσης. Δεν θα είναι αντικείμενο κανενός είδους συναλλαγής. Το παιδί δεν θα προσλαμβάνεται σε εργασία προτού φτάσει στην κατάλληλη κατώτατη ηλικία. Σε καμία περίπτωση δεν θα εξαναγκάζεται ή θα του επιτρέπεται να ασχολείται σε εργασία ή επάγγελμα που θα ζημιώνει την υγεία ή την εκπαίδευση του ή θα παρεμποδίζει την σωματική, πνευματική ή ηθική ανάπτυξή του.
Αρχή 10η
Το παιδί θα προστατεύεται από κάθε ενέργεια που μπορεί να ενθαρρύνει φυλετικές, θρησκευτικές ή όποιας άλλης μορφής διακρίσεις. Το παιδί θα ανατρέφεται με πνεύμα κατανοήσεως, ανοχής, φιλίας μεταξύ των λαών, ειρήνης και παγκόσμιας αδελφοσύνης και με πλήρη συναίσθηση ότι η δραστηριότητα και οι ικανότητές του, πρέπει να αφιερώνονται στην εξυπηρέτηση των συνανθρώπων του.
ΟΜΟΡΦΗ ΖΩΗ-ΣΤΙΧΟΙ
Βγες, τραγούδα τη ζωή
Πες θα ‘ρθει ξανά πρωί.
Δες τον ήλιο μ’ άλλα μάτια
με ενός παιδιού χαρά
γιατί κι εσύ παιδί ήσουν μια φορά.
Ναι, το ξέρει ο ουρανός
Ναι, ο τόσο μακρινός
Αχ! Kι η νύχτα μ’ όλα τ’ άστρα
πως κάπου εδώ στη γη
πολλές καρδιές βαθιά έχουν μια πληγή.
Να! Mια ρόδα που γυρνά
Να! Tου λούνα παρκ η ρόδα
σου γνέφει ανέβα
τον κόσμο δες ξανά.
Μα, ίσως δεν πιστεύεις πια
κι αν σου λέω η ζωή
πως είναι απέραντη ομορφιά.
Δες είμαι δίπλα σου εγώ
το σκοτάδι θα τελειώσει
θα περάσει η συννεφιά.
Πάει και δε γυρίζει πια
πάει στου χρόνου τα κουπιά
πάει, γοργά κυλάνε οι ώρες
μα αν βρέξει μια βροχή
λευκό γυμνό το λουλουδάκι ανθεί.
Πάει και δε γυρίζει πια
πάει κι απάντηση καμιά
πάει, μα όπου κι αν ρωτάμε
μας λεν’ ό,τι αγαπάμε
ζωντανό θα μείνει στην καρδιά.
Μας λεν’ ό,τι αγαπάμε
ζωντανό πως μένει στην καρδιά.
Είν΄ όμορφη η ζωή
τραγούδα το κι εσύ
Ειν’ όμορφη η ζωή.
Καλλιτέχνης: Βουτσικάκης Θοδωρής
Άλμπουμ:
Συνθέτης: Nicola Piovani
Στιχουργός: Νικολακοπούλου Λίνα
Παρασκευή 9 Απριλίου 2021
ΔΙΑΚΡΙΝΩ ΤΟ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Δ΄ ΤΑΞΗΣ- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 30
Πέμπτη 8 Απριλίου 2021
Τρίτη 6 Απριλίου 2021
Δευτέρα 5 Απριλίου 2021
Κυριακή 4 Απριλίου 2021
ΟΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΓΑΠΗ
Άνοιξ' την καρδιά σου, εγώ είμαι εδώ. Στα προβλήματά σου για να σου σταθώ, στη νυχτιά , στο σκοτάδι, θα 'μαι φως και σημάδι, θα΄ρθω να σε βρω, να σου πω μη φοβάσαι, πια μονάχος δε θα ΄σαι. Θα ΄μαι εδώ! Όλοι μαζί εμείς θα φτιάξουμε, έναν κόσμο απ’ αγάπη κι ελπίδα, με χρώματα ουράνια θα βάψουμε τη ζωή μας, ν’ αλλάξει σελίδα. Χέρια σφιχτά θα ενώσουμε κι οι καρδιές θα κερδίσουν τη μάχη, με ένα φιλί θ’ ανταμώσουμε μοναχά σαν υπάρχει αγάπη. Δός μου τα όνειρά σου ξέρω να σου πω πως θα τα πετύχεις μ’ ένα μυστικό φτάνει εσύ να πιστεύεις, πάντα να γυρεύεις μέσα στην ψυχή της αγάπης το θαύμα, ξεπερνά κάθε τραύμα και πληγή. Όλοι μαζί εμείς θα φτιάξουμε, έναν κόσμο απ’ αγάπη κι ελπίδα, με χρώματα ουράνια θα βάψουμε τη ζωή μας, ν’ αλλάξει σελίδα. Χέρια σφιχτά θα ενώσουμε κι οι καρδιές θα κερδίσουν τη μάχη, με ένα φιλί θ’ ανταμώσουμε μοναχά σαν υπάρχει αγάπη. |
ΑΝ ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΓΗΣ
Αν όλα τα παιδιά της γης
πιάναν γερά τα χέρια
κορίτσια αγόρια στη σειρά
και στήνανε χορό
ο κύκλος θα γινότανε
πολύ πολύ μεγάλος
κι ολόκληρη τη Γη μας
θ’ αγκάλιαζε θαρρώ.
Αν όλα τα παιδιά της γης
φωνάζαν τους μεγάλους
κι αφήναν τα γραφεία τους
και μπαίναν στο χορό
ο κύκλος θα γινότανε
ακόμα πιο μεγάλος
και δυο φορές τη Γη μας
θ’ αγκάλιαζε θαρρώ.
Θα `ρχόνταν τότε τα πουλιά
θα `ρχόνταν τα λουλούδια
θα `ρχότανε κι η άνοιξη
να μπει μες στο χορό
κι ο κύκλος θα γινότανε
ακόμα πιο μεγάλος
και τρεις φορές τη Γη μας
θ’ αγκάλιαζε θαρρώ!
